Ja hoor het is weer zover.

Voor de zóveelste keer sta je op het werk bij de printer en kom je erachter dat de papierladen leeg zijn. En in de kast ligt ook geen nieuw papier meer.

Twee minuten geleden stond die gast van Financiën nog bij het apparaat met een hele stapel printjes –  nu staat hij met een rood hoofd bij de printer aan het eind van de gang hele stapels papier te produceren.

Je bent er echt he-le-maal klaar mee.

Je stampvoet naar hem toe om hem eens flink de waarheid te vertellen. “Wat ben jíj een aso zeg! Kun je nou nóóit eens aan een ander denken!?”, roep je hem toe. “Wat is je excuus déze keer?”

Moralistisch oordelen

De toon is gezet. Je gaat los op je collega met je verwijten of oordelen. Dit roept een tegenreactie op en voor je het weet ben je beland in een “altijd-nooit-discussie” die nergens toe leidt. De kans op een volwassen en constructief gesprek en bijbehorende oplossing is minimaal.

Als je (moralistisch) oordeelt, stempels drukt en mensen in hokjes plaatst, ga je uit van wat er volgens jou mis is met (het gedrag van) de ander of jezelf.

Zo’n oordeel heeft vaak te maken met jouw eigen waarden en behoeften.

Omdat je je behoefte echter uitspreekt als een oordeel, geef je op deze manier kritiek op de ander.

In het voorbeeld: jij vindt het belangrijk om rekening te houden met je collega’s (waarde) en daarom is het voor jou vanzelfsprekend dat je de printer bijvult als je merkt dat je het papier hebt opgemaakt. Dat verwacht je dus ook van jouw collega’s (behoefte). De collega die dat niet doet, bestempel jij als egoïstisch, asociaal of oncollegiaal (diagnose, oordeel).

En toch had je  waarschijnlijk heel anders gereageerd als je had geweten dat hij op dat moment onder grote stress stond omdat de directie zat te wachten op de nieuwe cijfers van de zojuist aangepaste begroting.

Nee, je bent niet verantwoordelijk voor de gevoelens en stress van jouw collega.

Je bent wel verantwoordelijk voor de manier van reageren die jij kiest!

Focus op jouw eigen behoefte in plaats van wat in jouw ogen mis is in het gedrag van de ander.

Oordeelloos waarnemen

Het kan ook anders. In zijn boek Geweldloze communicatie. Ontwapenend, doeltreffend en verbindend geeft Marshall B. Rosenberg tips over hoe je meer kunt bereiken met je communicatie. Geweldloze communicatie (non-violent communication) is een manier van effectief, verbindend communiceren en duidelijk maken waar jouw behoefte ligt.

Deze manier van communiceren helpt je te verbinden met jezelf en anderen.

Het helpt je te zoeken naar hoe je je écht voelt en waar je naar verlangt.

Hoe pak je dit aan?

Rosenberg noemt vier elementen van geweldloze communicatie.

1. Waarneming zónder oordeel: beschrijf wat je ziet, benoem de feiten en niet wat je ervan vindt (“ik zag dat de papierlade van de printer leeg was toen ik een document wilde printen”).
2. Gevoel: wat gebeurt er met je? Benoem hoe je je voelt bij wat je waarneemt (“ik merk dat ik geïrriteerd ben”).
3. Behoefte: de behoeften, waarden, verlangens waardoor dit gevoel wordt opgeroepen. Benoem wat je nodig hebt (“ik vind het prettig als ik de printer meteen kan gebruiken als ik die nodig heb”).
4. Verzoek: de concrete actie die je vraagt van de ander (“daarom wil ik je vragen of je het papier wilt bijvullen als je ziet dat de lade leeg is”).

Zo maak je op een eerlijke manier aan de ander duidelijk wat jij graag zou willen.

Aan het begin voelt het misschien wat kunstmatig, maar het zal je steeds makkelijker af gaan.

Dus trek je collega een volgende keer niet meteen over zijn bureau als hij iets doet wat jij vervelend vindt, maar spreek je behoefte uit en vraag of hij daar rekening mee wil houden. Hij is uiteraard niet verplicht om gehoor te geven aan jouw verzoek, maar het zou zomaar een verrassend gesprek kunnen opleveren!

Kun je ook wat hulp gebruiken bij het duidelijk maken van jouw behoeften?

Je bent van harte welkom! 🌻

#komtotbloei #verbinden #assertiviteit #zorgvoorjezelf #flore-coaching

Meer lezen?

Geweldloze communicatie. Ontwapenend, doeltreffend en verbindend, Marshall B. Rosenberg (Lemniscaat b.v.). Ik heb gebruik gemaakt van de nieuwe en volledig herziene editie uit 2018.