Het verkeer zat tegen en je bent iets later dan gebruikelijk op je werk. Als je ietwat gehaast binnenkomt, is het al een vrolijke boel. Wat is er aan de hand? O ja, vandaag begint die nieuwe collega! Ze loopt opgewekt langs alle werkplekken om zich aan de teamleden voor te stellen en je hoort haar enthousiast tegen iedereen zeggen hoe blij ze is dat ze bij jullie mag werken. Wat een leuk mens! Je hebt nu al zin om samen met haar dat project op te pakken.

Maar als je even later bij het koffiezetapparaat staat met een van je naaste collega’s, blijkt dat niet iedereen even positief is als jij. Hij vindt haar maar overdreven met die opzichtige oorbellen van haar en vraagt zich hardop af hoe ze het in hun hoofd hebben gehaald om die meid aan te nemen. “Ik ken dat soort types wel,” zegt hij op sombere toon. “Die brengen alleen maar een hoop gedoe met zich mee.”

Je hebt hetzelfde gezien als hij, en toch verschillen jullie enorm van mening. Hoe kan dit?

“Waar het oordeel begint, eindigt de waarneming”

Een tijdje geleden las ik op een reclamebord langs de snelweg deze tekst, die me aan het denken heeft gezet.

Vaak hebben we al binnen een paar seconden een oordeel gevormd over iemand of over een situatie.

Een paar voorbeelden.

• Je nieuwe collega is super enthousiast, waardoor je ernaar uitkijkt om met haar samen te werken. Je baseert je algemene indruk van haar op één positief kenmerk van haar. Dit noemen we het halo-effect.
• Je nieuwe collega lijkt op een stagiaire met wie jouw naaste collega ooit een slechte ervaring heeft gehad. Hij gaat er zomaar van uit dat zij een kopietje van die stagiaire is en dus wel hetzelfde gedrag zal vertonen. Mede dankzij de keuze van haar oorbellen is zijn (voor)oordeel gevormd: hier komt ellende van. Hij heeft zijn algemene indruk gebaseerd op één negatief kenmerk. Dit noemen we het horn-effect.
• Mensen in jouw omgeving vertellen nare verhalen over iemand, waardoor je nu al weet dat je niks met die persoon te maken wilt hebben. Zonder dat je hem of haar ooit zelf hebt meegemaakt, staat hij of zij al met 3-0 achter.

De uitwerking is in al deze voorbeelden hetzelfde: je kijkt niet meer goed, want je hebt je oordeel al gevormd.

Je oordeel kan je waarneming dus echt in de weg staan.

Een oordeel heeft te maken met opvattingen, overtuigingen, standpunten, stellingnames en zienswijzen. Woorden die in mijn beleving nogal massief zijn en weinig flexibel.

Een oordeel is ook een rechterlijke uitspraak of een vonnis. Maar als het goed is, baseert de rechter zijn oordeel alleen op feiten en gaat het om het vinden van de waarheid. En daarvoor is echt meer nodig dan alleen een eerste indruk!

Waarnemen zonder oordeel

Stiekem kan het best vermoeiend zijn om overal iets van te vinden.

Wat zou het je opleveren als je alleen met aandacht zou waarnemen wat je écht ziet, en daarbij je oordeel uit te stellen (of achterwege te laten)?

Het kan je veel brengen als je met interesse waarneemt, onderzoekt, observeert, empathisch kijkt en dan ook écht ziet! Ga niet af op je eerste indruk, maar neem de tijd voor een tweede, derde of tiende indruk. Heb daarbij oog voor de nuance – er is meer dan alleen zwart of wit.

Wees nieuwsgierig op een positieve manier. Wat gebeurt hier? Wat zie je? Wat hoor je? Waarom gebeurt dit? Wat zit er achter? Hoe komt dit?

Ga net als die rechter op zoek naar feiten en probeer je (voor)oordeel achterwege te laten.

Kortom…

Probeer eens zonder oordeel naar de feiten te kijken en breng de nuance aan. Je hóeft gelukkig niet overal iets van te vinden.

Deze manier van waarnemen kan je interessante nieuwe inzichten opleveren. Laat je verrassen!

Ook op zoek naar nieuwe inzichten?

Maak een afspraak voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek! Je bent van harte welkom. 🌻

#komtotbloei #waarnemen #zien #steljeoordeeluit #nuance #flore-coaching